استرس حرارتی و 6 نوع مختلف آن که باید بدانید

استرس حرارتی – بيماري مربوط به گرما

اگر بدن شما بيش از حد گرم مي شود و دماي بدن شما بالاست، برجستگي هاي روي پوست، اسپاسم عضلاني، سردرد، سرگيجه، حالت تهوع و علائم اينچنيني داريد، ممکن است يکي از شايع ترين بيماري هاي مرتبط با گرما یعنی استرس حرارتی را داشته باشيد: عرق سوز شدن، کرامپ گرمايي يا گرما زدگي خفيف يا گرمازدگي شديد. استرس حرارتی شدت هاي مختلفي دارد و عوارض خطرناکي مي تواند داشته باشد.

برای خرید ماسک تنفسی به صفحه ماسک n99 بدون سوپاپ نانو الیاف بزرگسال مراجعه کنید.

انواع بيماري هاي مرتبط با گرما

1. گرما زدگي شديد

گرما زدگي جدي ترين بيماري مرتبط با گرما است. گرما زدگي زماني اتفاق مي افتد که بدن ديگر نمي تواند دماي خود را کنترل کند: دماي بدن به سرعت بالا مي رود، مکانيسم تعريق از کار مي افتد و بدن قادر به خنک شدن نيست. هنگامي که گرما زدگي رخ مي دهد، دماي بدن مي تواند در عرض 10 تا 15 دقيقه به 106 درجه فارنهايت (41 درجه سلسيوس) يا بالاتر برسد. گرما زدگي در صورت عدم دريافت درمان اورژانسي مي تواند باعث ناتواني دائمي يا مرگ شود.

علائم گرما زدگي شديد

علائم گرما زدگي شديد عبارتند از:

• گيجي، تغيير وضعيت ذهني، گفتار نامفهوم

• از دست دادن هوشياري (کما)

• پوست گرم و خشک يا تعريق زياد

• تشنج

• بالا بودن دماي بدن

• در صورت تاخير در درمان کشنده

2. خستگي ناشي از گرما

خستگي ناشي از گرما پاسخ بدن به از دست دادن بيش از حد آب و نمک، معمولاً از طريق تعريق زياد است. خستگي ناشي از گرما به احتمال زياد بر موارد زير تأثير مي گذارد:

• سالمندان

• افراد مبتلا به فشار خون بالا

• کساني که در محيط گرم کار مي کنند

• علائم خستگي ناشي از گرما

علائم خستگي ناشي از گرما عبارتند از:

• سردرد

• حالت تهوع

• سرگيجه

• ضعف

• تحريک پذيري

• تشنگي

• عرق کردن شديد

• افزايش دماي بدن

• کاهش خروجي ادرار

3. رابدوميوليز

رابدوميوليز (rhabdo) يک وضعيت پزشکي است که با استرس حرارتي و فعاليت بدني طولاني مدت همراه است. رابدو باعث شکسته شدن سريع، پارگي و مرگ عضله مي شود. وقتي بافت عضلاني مي ميرد، الکتروليت ها و پروتئين هاي بزرگ وارد جريان خون مي شوند. اين مي تواند باعث نامنظم شدن ريتم قلب، تشنج و آسيب به کليه ها شود.

علائم رابدو

علائم رابدو عبارتند از:

• گرفتگي يا درد عضلاني

• ادرار غير طبيعي تيره

• ضعف

• عدم تحمل ورزش

• بدون علامت

4. سنکوپ حرارتي

سنکوپ گرما يکي ديگر از علائم استرس حرارتی مي باشد که شامل يک دوره غش (سنکوپ) يا سرگيجه است که معمولاً هنگام ايستادن براي مدت طولاني يا بلند شدن ناگهاني از حالت نشسته يا دراز کش رخ مي دهد.

علائم سنکوپ حرارتي

علائم سنکوپ حرارتي عبارتند از:

• غش (مدت کوتاه)

• سرگيجه

• سبکي سر ناشي از ايستادن بيش از حد طولاني يا بلند شدن ناگهاني از حالت نشسته يا درازکش

5. کرامپ هاي گرمايي

کرامپ حرارتي معمولاً بر کارگراني تأثير مي گذارد که در حين فعاليت هاي سنگين، زياد عرق مي کنند. اين تعريق سطح نمک و رطوبت بدن را کاهش مي دهد. سطح کم نمک در عضلات باعث گرفتگي دردناک مي شود. کرامپ گرمايي مي تواند يکي از علائم استرس حرارتی باشد.

علائم کرامپ هاي گرمايي

• گرفتگي عضلات، درد يا اسپاسم در شکم، بازو ها يا پا ها

6. کهير حرارتي

کهير حرارتي نوعي تحريک پوستي است که در اثر تعريق بيش از حد در هواي گرم و مرطوب ايجاد مي شود.

علائم کهير حرارتي

علائم کهير حرارتي عبارتند از:

• دانه ها قرمز جوش يا تاول هاي کوچک

• معمولا در گردن، بالاي سينه، کشاله ران، زير سينه ها و در چين آرنج ظاهر مي شود

اقدامات لازم برای درمان گرما زدگی

براي درمان افراد مبتلا به گرما زدگي اقدامات زير را انجام دهيد:

• براي مراقبت هاي پزشکي با اورژانس تماس بگيريد.

• تا رسيدن خدمات فوريت هاي پزشکي در کنار فرد بمانيد.

• فرد را به يک منطقه سايه دار و خنک منتقل کنيد و تا جاي ممکن لباس هاي ضخيم را از تنش درآوريد.

• با استفاده از روش هاي زير، فرد را به سرعت خنک کنيد:

1.در صورت امکان با آب سرد يا حمام يخ

2.پوست را خيس کنيد

3.پارچه هاي مرطوب سرد را روي پوست قرار دهيد

4.لباس فرد را با آب خنک خيس کنيد

5.براي سرعت بخشيدن به خنک شدن، هوا را در اطراف فرد به گردش بياوريد

6.پارچه هاي مرطوب سرد يا يخ را روي سر، گردن، زير بغل و کشاله ران قرار دهيد.

چه کساني به استرس حرارتی دچار مي شوند؟

اگر در خارج از منزل يا در محيط هاي گرم و مرطوب کار مي کنيد، احتمال بيشتري وجود دارد تا دچار استرس حرارتی شويد. نمونه هايي از افرادي که ممکن است در چنين محيطي باشند عبارتند از:

• کارگران ساختماني

• ورزشکاران

• پرسنل نظامي

• آتش نشانان

• نما کارها

• کشاورزان

• کارگران تعمير و نگهداري

• کارگران تاسيسات

عوامل ديگري که خطر ابتلا به استرس حرارتی را افزايش مي دهند عبارتند از:

• کم آبي بدن

• اگر احساس تشنگي شديد کنيد يعني مايعات کافي در بدن خود نداريد، بيشتر در معرض خطر استرس حرارتی هستيد.

• اضافه وزن يا آمادگي جسماني ضعيف

• دارو هاي تجويزي خاص

اين دارو ها شامل آرام بخش ها، قرص هاي آب، آنتي هيستامين ها، مسدود کننده هاي بتا، ملين ها و دارو هايي هستند که براي درمان بيماري هاي رواني يا بيماري پارکينسون استفاده مي شوند.

• استفاده از مواد مخدر يا الکل غيرقانوني

• عدم تجربه کار در گرما

هنگام کار در فضاي باز يا انجام کار هاي سنگين ممکن است به استراحت بيشتري نياز داشته باشيد.

• سابقه بيماري

به ويژه بيماري هايي مانند ديابت، مشکلات کليوي و مشکلات قلبي. همچنين بارداري و علائمي مانند فشار خون بالا و تب.

• لباس هاي سنگين، تيره يا روشن

پوشيدن تجهيزات و لباس هاي سنگين مانند پد و کلاه ايمني، لباس پليس و آتش نشاني و تجهيزات حفاظتي صنعتي، ابتلا به استرس حرارتی افزايش مي يابد.

• سن

افراد مسن، کودکان و افرادي که داراي شرايط پزشکي مانند بيماري قلبي هستند، بيشتر از بقيه افراد در معرض استرس حرارتی قرار دارند. با اين حال، حتي افراد جوان و سالم ممکن است در صورت انجام فعاليت هاي بدني شديد در هواي گرم، دچار استرس حرارتی شوند.

اگر فرزند شما چهار سال يا کمتر است، يا شما 65 سال يا بيشتر داريد، در معرض خطر بيشتري براي استرس حرارتی هستيد. نوزادان و کودکان خردسال معمولاً دچار کهير حرارتي يا عرق سوز مي شوند.

• جنسيت

مردان بيشتر از زنان در معرض ابتلا به استرس حرارتی هستند.

• سابقه قبلي بيماري هاي مرتبط با گرما

استرس حرارتی در محل کار

استرس حرارتی شامل مجموعه اي از شرايط است که در آن بدن تحت استرس ناشي از گرماي بيش از حد است. علائم ناشي از استرس حرارتی مي تواند از تعريق زياد تا سرگيجه، قطع تعريق و غش متغير باشد.

نشانه هاي استرس حرارتی اغلب توسط افراد ناديده گرفته مي شود. فرد ممکن است در ابتدا گيج شود يا نتواند تمرکز کند و به دنبال آن علائم شديد تري مانند غش و يا افتادن ظاهر شود. اگر علائم استرس حرارتی رخ داد، فرد را به يک منطقه خنک و سايه دار منتقل کنيد، به او آب بدهيد و فوراً با اورژانس تماس بگيريد.

سيستم ملي اطلاعات يکپارچه بهداشت گرما

سيستم ملي اطلاعات سلامت گرمايي يکپارچه (NIHHIS) توسط NOAA و CDC به عنوان يک سيستم اطلاعاتي يکپارچه بين سازماني براي توسعه و ارائه اطلاعات عملي و مبتني بر علم براي کمک به محافظت از مردم در برابر گرما ايجاد شده است.

کارکنان در معرض خطر

برخي از کارمندان بيشتر از ديگران به اختلالات گرمايي يا استرس حرارتی مبتلا هستند. کارمندان مبتلا به بيماري هاي قلبي، ريوي يا کليوي، ديابت و کساني که دارو مصرف مي کنند، بيشتر از ديگر افراد در معرض مشکلات استرس حرارتی هستند. قرص هاي لاغري، آرام بخش ها، نوشيدني هاي کافئين دار و مصرف بيش از حد الکل همگي مي توانند اثرات استرس حرارتی را تشديد کنند.

اغلب دو تا سه هفته طول مي کشد تا کارمندان با يک محيط گرم سازگار شوند. اين سازگاري متعاقباً تنها با چند روز به دور از گرما بودن از بين مي رود. بنابراين کارکنان بايد پس از بازگشت از تعطيلات، هنگام شروع به کار جديد يا در طول اولين موج گرما در فصل، در مورد استرس حرارتی محتاط تر باشند. به طور خلاصه، هر زمان که دما بالا مي رود (نزديک به 32 درجه سانتيگراد) و کار از نظر فيزيکي سخت است، بايد اقدامات احتياطي انجام شود.

همچنین بخوانید: آلودگی صنعتی و 7 علت آن – طبقه بندی ماسک های مناسب صنایع

ساير عوامل استرس حرارتی

ساير عوامل استرس حرارتینيز بسيار مهم هستند. علاوه بر دما، افزايش رطوبت نسبي، کاهش جريان هوا، يا عدم ممانعت از گرماي مستقيم (دماي تابشي) همگي مي توانند بر پتانسيل استرس حرارتی تأثير بگذارند.

رطوبت نسبي مي تواند تأثيرات شگرفي بر دماي محسوس يا شاخص گرما داشته باشد. ما به خصوص به رطوبت حساس هستيم و اين عامل به اين دليل است که پوست ما براي خلاص شدن از شر رطوبت به هوا متکي است. تعريق، مکانيسم خنک کننده بدن شما است، اما اگر هوا در رطوبت نسبي 100 درصد باشد، عرق در هوا تبخير نمي شود. در نتيجه، احساس گرماي بيشتري خواهيم کرد. به عنوان مثال، اگر دما 30 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 90 درصد باشد، شاخص گرما در واقع 40 درجه سانتيگراد است و احتمال بروز بيماري هاي مربوط به گرما را افزايش مي دهد.

OSHA-NIOSH يک برنامه قابل دانلود براي کاربران اپل و اندرويد دارد که نه تنها شاخص گرماي فعلي، بلکه اقدامات احتياطي و توصيه هايي را نيز ارائه مي دهد. برنامه شاخص گرما را مي توان براي سرپرستان و کارگران استفاده کرد تا به راحتي تشخيص دهند که چه زماني بايد گزينه هاي پيشگيرانه اضافي اجرا شود. به عنوان مثال، با افزايش شاخص گرما، ممکن است مصرف آب و استراحت بيشتري لازم باشد.

پيشگيري از استرس حرارتی براي سرپرستان

• در صورت امکان به کارمندان فرصت دهيد تا خود را با مشاغلي که در محيط هاي با حرارت بالا انجام مي شود، وفق دهند. اغلب دو تا سه هفته طول مي کشد تا يک کارمند با يک محيط گرم سازگار شود.

• در صورت امکان برنامه کاري را تنظيم کنيد. کار هاي سنگين تر را در روز هاي خنک تر يا در زمان هاي خنک تر روز اختصاص دهيد.

• حجم کار را کاهش دهيد. استفاده از تجهيزات را در روز هاي گرم افزايش دهيد تا کار فيزيکي کاهش يابد.

• برنامه اي براي کار و استراحت در روز هاي گرم تنظيم کنيد.

• به کارگران آموزش دهيد تا علائم و نشانه هاي اختلالات استرس حرارتي را تشخيص دهند و در صورت لزوم آماده ارائه کمک هاي اوليه باشند.

• از قرار دادن کارکنان “پرخطر” در محيط هاي کاري گرم براي دوره هاي زماني طولاني خودداري کنيد. توجه کنيد که کارکنان در تحمل شرايط استرس حرارتي متفاوت هستند.

پيشگيري از استرس حرارتی براي کارگران

• ياد بگيريد که علائم استرس حرارتی را بشناسيد. در خلال انجام کار دوره هاي استراحت کافي (در سايه يا محيط خنک تر) داشته باشيد.

• از فن هاي کافي براي تهويه و خنک کردن محيط کار استفاده کنيد، به ويژه در هنگام استفاده از تجهيزات حفاظت فردي (PPE).

• لباس هاي روشن و گشاد بپوشيد (مگر اينکه در اطراف تجهيزات با قطعات متحرک کار کنيد).

• تا جايي که امکان دارد از حضور در گرماي مستقيم دوري کنيد (مثلاً در زير نور مستقيم آفتاب از کلاه استفاده کنيد).

• آب فراوان بنوشيد: در محيط هاي گرم بدن به آب بيشتري نياز دارد

تفاوت بين بيماري گرما و تب چيست؟

تب نشانه يک بيماري است نه خود بيماري. موقع تب کردن دماي بدن به بالا تر از حد معمول مي رسد و به جاي گرما و رطوبت زياد خارجي، ناشي از عفونت است.

نتيجه گيري

استرس حرارتی يكي از عوامل زيان آور خارجي به خصوص محيط كار به شمار مي رود. عاملي است كه تعادل فيزيولوژيک بدن را مختل مي كند و موجب پاسخ هاي فيزيولوژيكي و رفتاري به منظور برقراري تعادل مي شود. شناخت علائم و عوامل ايجاد کننده استرس حرارتی هم در خانه، هم فضاي باز و هم در محيط هاي کاري ضروري مي باشد.

منابع:

استرس حرارتی – بیماری مربوط به گرما

استرس حرارتی در محل کار