فهرست مطالب
اُمیکرون (Omicron)، نوع جدیدی از ویروس کرونا و برای اولین بار در آفریقای جنوبی شناسایی شده است. سویه جدید که ابتدا B.1.1.529 نامیده شد، توسط سازمان بهداشت جهانی Omicron نام گرفت.
این سویه از ویروس کرونا چه تفاوتی با بقیه سویه های کرونا دارد؟
ویروس کرونا به کمک پروتئینی به نام اسپایک، وارد سلول‌های بدن شده و باعث بیماری کووید-۱۹ می‌شود. حدود ۳۰ تغییر یا جهش در پروتئین اسپایک در نوع اُمیکرون مشخص شده است که دو برابر جهش‌های نوع دلتا است. نیمی از این جهش‌ها در ناحیه ای است که ویروس کرونا به کمک آن به سلول بدن انسان متصل شده، وارد آن می‌شود و باعث عفونت می‌شود. جهش‌ها در این ناحیه ویروس می‌تواند باعث شود تا دستگاه ایمنی آنتی‌بادی‌های ساخته شده بعد از واکسیناسیون یا عفونت قبلی ویروس را کمتر از قبل تشخیص دهد و خطر عفونت با اُمیکرون افزایش یابد. حداقل سه جهش در نوع اُمیکرون، به ویروس برای فرار از شناسایی شدن توسط آنتی‌بادی دستگاه ایمنی کمک می‌کند. ظاهراً جهش دیگری هم توانایی آن را برای ورود به سلول‌های انسان افزایش می‌دهد و باعث انتقال بیشتر آن می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی در بیانه ای اعلام کرد: این گونه جدید از ویروس کرونا، دارای تعداد زیادی جهش است که برخی از آنها نگران کننده هستند و بیماری معمولا بدون علایم یا با علایم سردرد، گلو درد، عطسه، همچون علایم سرماخوردگی در بین افراد شیوع پیدا می کند. بنابراین باید هشدارها بسیار جدی گرفته شده و کماکان پروتکل های بهداشتی رعایت شوند.
منشاء این نوع ویروس از کجاست؟
تاکنون فقط حدس و گمان‌هایی درباره منشاء اُمیکرون مطرح است. به باور یکی از دانشمندان مؤسسه ژنتیک UCL لندن، احتمالاً نوع اُمیکرون در طول عفونت مزمن در فردی با نقص سیستم ایمنی (احتمالا مبتلای به ویروس HIV/AIDS درمان نشده) تکامل یافته است.
آفریقای جنوبی دارای 8.2 میلیون نفر مبتلا به HIV است که بیشترین میزان در جهان است. نوع بتا هم که سال گذشته در آفریقای جنوبی شناسایی شد، ممکن است از یک فرد آلوده به ویروس HIV منشاء گرفته باشد.
آُمیکرون چقدر نگران‌کننده است؟
هنوز برای پاسخ گفتن به این پرسش، زود است. ویروس‌ها همیشه جهش می‌یابند، با تغییراتی که گاهی ویروس را ضعیف‌تر می‌کند یا گاهی آن را در فرار از آنتی‌بادی‌ها و بیماری‌زایی ماهرتر می‌کند. واکسن‌های کرونا نشان داده‌اند که در برابر انواع قبلی مؤثر هستند.
اولین گزارش‌ها از کرونای آُمیکرون از افراد جوان بوده که به دلیل سن پایین‌تر معمولاً علائم خفیف با کرونا نشان می‌دهند. با این حال، امکان بیماری شدید با همه انواع قبلی ویروس مانند نوع دلتا وجود داشته است. موارد شدیدتر بیماری کرونا و میزان بستری‌ها با تاخیر چند هفته ای مشخص خواهد شد.
اُمیکرون را چگونه مهار کنیم؟
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی تاکید کرده اند که جهت مقابله با همه گیری اُمیکرون، اقدامات پیشگیرانه همچون استفاده از ماسک های تنفسی مناسب نانوالیاف N99 که بازده فیلتراسیونی بالای 99% را دارند، و استفاده از ماسک‌های N95که حداقل 95 درصد ذرات معلق با اندازه 3/0 میکرون را فیلتر می کند. توصیه دیگر اینکه، فاصله یک متری حفظ شود؛ برای تهویه مناسب، پنجره ها باز شوند و از حضور در جاهای شلوغ با تهویه نامناسب و مهمانی های پرجمعیت اجتناب کنید. علاوه بر این کارشناسان تاکید دارند که کرونا اُمیکرون تنها با دو دوز واکسن قابل پیشگیری نیست و لازم است برای مهار این بیماری دوز سوم واکسن استفاده شود.
چه ماسک هایی برای پیشگیری از اُمیکرون مناسب هستند؟
طبق نظر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، ماسک هایی برای پیشگیری از اُمیکرون مناسب است که معمولا از اسپان باند و حداقل یک فیلتر از جنس پارچه بی بافت ملت بلون پلی پروپیلنی تشکیل شده باشد. این فیلترها منافذ کوچکتری نسبت به ماسک های جراحی دارند. ماسک های تنفسی به نام های N99، N95، FFP2، FFP3 و KF94 شهرت یافته اند که تا 95% الی 99% فیلتراسیون را انجام می دهند و استفاده از آنها تا میزان قابل توجهی از انتقال ویروس کرونا جلوگیری می کند و بسیار کارآمد در محیط های آلوده و پر خطر می باشند.
آیا با تزریق دوز سوم واکسن کرونا از مبتلا شده به سویه اُمیکرون پیشگیری به عمل می آید؟
به گفته کارشناسان، هنوز مهم‌ترین و بهترین راه‌حل، افزایش واکسیناسیون و تزریق دوز تقویتی است. تحقیقات نشان داده است که میزان بالای آنتی بادی‌های خنثی کننده ویروس اصلی کرونا با محافظت در برابر کرونای ناشی از انواع سویه های جدیدتر ارتباط دارد. این احتمال وجود دارد که تزریق دوز تقویتی از واکسن‌های موجود و افزایش سطح آنتی‌بادی بعد از آن، محافظت کافی و سد مناسبی در برابر اُمیکرون ایجاد کند.
با گذشت چندین ماه از تزریق واکسن کرونا در اولین گروه از افراد در بسیاری از کشورهای جهان، پرسش‌ها درباره نیاز به تزریق دوز سوم یا دوز تقویتی واکسن کرونا در کشورهای مختلف همواره رو به افزایش بوده است. تحقیقات در بعضی کشورها درباره اثربخشی واکسن‌ها و میزان ایمنی در بدن دریافت‌کنندگان واکسن بعد از گذشت چند ماه از واکسیناسیون قبلی نشان می‌دهد که تزریق دوز سوم واکسن کرونا به خصوص در جمعیت‌های خاص مانند سالمندان و افراد با ضعف و سرکوب سیستم ایمنی برای حفظ ایمنی جامعه موردنیاز است. دلایل مختلفی برای تزریق دوز تقویتی واکسن کرونا مطرح شده است که نتیجه بررسی‌ها و تحقیقات است و مورد تایید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است.
